In 1974 verkoopt de stichting Neerbosch de zathe “Achter de Wijgeest” aan de Stichting Beheer Landbouwgronden (SBL). Deze laatste heeft de boerderij en bijbehorende landen echter maar kort in haar bezit. In dit artikel meer over de achtergrond en rol van de SBL.
Verder lezen De Stichting Beheer Landbouwgronden als tijdelijke eigenaar
In de jaren dat ik zelf op de boerderij aan de Wijgeest woonde, was de stichting Neerbosch de eigenaar en verpachter van de boerderij en het meeste land. In dit artikel ga ik in op de achtergrond van de stichting. Hoe kwamen ze aan dit bezit, waarvoor diende het, wat is er van de stichting geworden. Verder lezen De stichting Neerbosch als verpachter voor het goede doel
Al bijna 200 jaar houdt het kadaster nauwkeurig de gegevens bij van het onroerend goed in Nederland. Het archief van het kadaster is hierdoor een waardevolle bron om na te gaan wat er in de loop van de tijd met een pand is gebeurd. Verder lezen Een duik in het archief van het Kadaster
Jonkheer Martinus van Scheltinga was in de 18e eeuw korte tijd grietman van Kollumerland. Hij bezat ook een grote hoeveelheid onroerend goed in en rond Kollum. In dit artikel meer over hemzelf, zijn erven, en hoe het met het bezit verder is gelopen. Verder lezen De Erven Martinus van Scheltinga
Aan het eind van de 17e eeuw maakte Schotanus de eerste gedetailleerde atlas van Friesland. Op deze kaarten wordt de belangrijkste bebouwing uit die tijd weergegeven. Wat opvalt is dat de structuur van Oudwoude en de Wijgeest sindsdien maar weinig is veranderd.
Van het dorp Kollum weten we dat het al in het begin van de middeleeuwen bestond. Maar ook Oudwoude en de Wijgeest hebben al een lange historie. De geschiedenis is zelfs hier en daar nog zichtbaar.
Als we Oudwoude via de Wygeast aan de noordkant uitrijden, vinden we een paar honderd meter buiten de bebouwde kom aan de linkerhand de boerderij waar mijn familie bijna 100 jaar heeft gewoond. De plaats markeert ook een wezenlijke verandering van het landschap. Dit staat in direct verband met de overgang naar een andere grondsoort.
De familienaam van mijn grootmoeder “beppe Jantje” was Postma. Zij groeide op in de omgeving van Surhuizum en Kooten. Van haar grootouders volg ik het spoor terug naar hun geboorteplaats Harkema Opeinde. Daarbij komen weer verrassende zaken naar boven.
Bij het doorzoeken van de archieven kom ik een notariële akte tegen uit 1856 op naam van Harmen Folkerts Tolsma. De akte beschrijft de verkoop van de tolweg en het tolrecht Ureterp-Groningerland aan de gemeente Opsterland. Hoe zit het met dit tolrecht en is er ook een directe relatie met de naam Tolsma?
Mijn betovergrootmoeder heette Foekjen Tolsma. Haar familienaam wordt echter soms ook als Talsma geschreven. Waar komt deze naam vandaan en is er mogelijk een relatie met de Tolheksweg tussen Frieschepalen en Ureterp? Ik ga op zoek in de archieven en kom een interessante akte tegen.
